Opracowanie: SI
XVIII wiek dla Rzeczpospolitej był okresem pogarszającej się sytuacji wewnętrznej i zewnętrznej. W 1788 roku (16 lat po I rozbiorze) rozpoczęły się obrady Sejmu Wielkiego, którego najważniejszym zadaniem miało być uchwalenie aktów określających nowoczesny ustrój polityczny Rzeczpospolitej. Pod nieobecność wielu przeciwników reform, na drodze zamachu stanu 3 maja 1791 roku uchwalono Ustawę Rządową – Konstytucję 3 maja. 5 maja Ustawa Rządowa stała się aktem prawnie obowiązującym. Konstytucja uczyniła Polskę dziedziczną monarchią, ograniczyła przywileje szlachty, przyjęła koncepcję zwierzchnictwa narodu i wprowadziła trójpodział władzy. Akt został obalony po roku przez wojska rosyjskie oraz konfederację targowicką w wyniku przegranej wojny polsko – rosyjskiej. Nastąpił II rozbiór i w dalszej konsekwencji upadek Rzeczpospolitej. W rocznicę uchwalenia pierwszej polskiej konstytucji - 3 maja 1831 roku - opublikowano projekt pierwszej w historii konstytucji zjednoczonej Europy autorstwa polskiego uczonego Wojciecha Bogumiła Jastrzębowskiego. Twórca brał udział w Powstaniu Listopadowym i przeżycia wojenne skłoniły go do przedstawienia idei Europy narodów w dziele „Wolne chwile żołnierza polskiego, czyli myśli o wiecznym pokoju między narodami ucywilizowanymi”.
Zdjęcie przedstawia jeden z rękopisów Konstytucji 3 maja
